Diversiteit storytelling: nieuwe tijden, nieuwe verhalen

Er wordt al jaren veel gepraat, geschreven, gediscussieerd, gedebatteerd, onderzocht, gedemonstreerd, gereld, beleidgemaakt en geruzied over diversiteit in allerlei mate en vormen. Het lijkt te blijven bij hoofdwerk. Of ligt het aan mij? Ik wijs geen vingers naar goed bedoelende, hardwerkend beleidsmakers maar naar ons. Want willen wij onze medemens als gelijke accepteren dan begint het bij ons. Achter onze eigen voordeuren.

Mijn inspiratie voor deze blog haal ik uit een aflevering van New Amsterdam, een ziekenhuis serie. Ik ben er gek op! This one in particular. Mede omdat deze is opgenomen in Bellevue Hospital Manhattan waar mijn vader is gestorven, omringd door een heel divers team aan zorgprofessionals die in meer of mindere mate de Engelse taal beheersen en desondanks, hun vak als experts uitoefenen. Zij begrepen als geen ander in welke culturele spagaat ik zat. Mijn vader voor mijzelf houden of delen met de aanhoudende stroom aan vrienden en familie die hem bezochten.

De transformatiedrift van directeur dr. Max Goldwin, de protagonist die vanaf zijn aantreden het verschil wil maken, is aanstekelijk. Iedere aflevering is een textboek “reis van de held”. Hij spitst zijn oren en geeft rap gehoor aan zijn oproep, in dit geval, tot verandering. Zijn doel: een ziekenhuis zijn waar iedereen gezien, gehoord en geholpen wordt. Niet met plannen maar met acties vanuit oprechte en menselijke waarden.

In de aflevering van 7 april, realiseert hij zich dat systemisch racisme in zoveel kleine dingen zit en begint direct, écht direct, acties in te zetten, weliswaar vanuit zijn perspectief als witte man. Hij stuit tegen weerstand aan. Zijn rechterhand, goede vriendin en mentor dr. Helen Sharpe (een zwarte vrouw), wijst hem erop dat eenrichtingsverkeer praten niet de oplossing is maar luisteren. Dit neemt hij ter harte.

Hij gaat met alle “niet westerse” medewerkers een gesprek aan over veranderingen. Zij praten, hij luistert en maakt aantekeningen. De Chief Equity Officer verhuist hij van de één op de andere dag van de kelder, waar zij tussen de dozen zat, naar een kamer naast hem. De rij foto’s van witte chirurgen die in de hal hangt, verwijdert hij.

Die shot van een lege muur met verkleurde frames waar de foto’s hebben gehangen vind ik mooi en symbolisch. Een clean slate. Opnieuw beginnen. Nu met z’n allen op eigen wijze invullen. De foto heb ik hierboven gebruikt.

Hij laat zien hoe simpel het is om uit een hoge toren te stappen en met voeten in de modder veranderingen door te voeren als je dat oprecht wilt. Niet omdat het een hype is, of window dressing maar omdat

veranderingen en transformatie eerst over jou gaat en dan over de ander.

Mind you, ik ben geen wetenschapper. Ik put uit mijn ervaring, expertise en common sense van mijn dagelijkse praktijk als coach, storyteller en als vrouw die na haar 17e naar Nederland kwam en weet hoe het is om in verschillende landen, talen en culturen te worstelen met identiteitsvraagstukken: wie ben ik en waar ben ik thuis? Maar ook uit mijn ervaring als leider en met het thema leiderschap. Diversiteit vraagt om leiderschap, te beginnen met jezelf te leiden.

Dus net als dr. Max Goldwin heb ik een actielijst gemaakt. Simpel en nu uitvoerbaar. Hart, daden en woorden. Want laten we eerlijk zijn, als wij in no (Corona) time bereid waren en zijn om grote, vroeger ondenkbare, veranderingen door te voeren. Uit angst voor de dood. Waarom kunnen we dan niet uit angst voor het verlies van onze ziel, onze waardigheid

aanduidingen, labels, namen die het hokjes denken in stand houden, afschaffen?

Actie 1: Alle namen voor niet westerse achtergronden afschaffen – allochtoon, migratieachtergrond, vreemdeling, buitenlander, asielzoeker, vluchteling, … – en vervangen door mens. Heb oren voor het échte verhaal van de mens achter de label.

angst omdenken in liefde.

Als we bereid zijn om, uit angst voor de dood, ons te laten inenten met iets wat in 9 maanden in een rap tempo is ontwikkeld en waar geen ervaring mee is, waarom dan niet een shot mensenliefde nemen?

Actie 2: Accepteren dat we burgers van de wereld zijn. We delen op 1% na hetzelfde DNA. En, dat we zelf mogen bepalen hoe we aangesproken willen worden. Elkaar hieraan herrineren. We zijn familie. Ubuntu (ik ben omdat wij zijn). Ga op zoek naar gemeenschappelijke verhalen.

verwijdering en vervreemding omruilen voor verhalen

Actie 3: Huidskleur, religie, gender, cultuur, land van herkomst … zien als interessante en verrijkende gegevens. Onze kinderen ook opvoeden met deze mindset. Niet aan een ander vragen waar kom je vandaan? Wel vragen: ik ben nieuwsgierig naar jouw verhaal wil je dit met mij delen?

Want als we zo doorgaan blijven diversiteit en inclusie papierwerk en geen hart-en zielwerk. In 9 maanden tijd ontwikkelde wij een vaccin tegen de (Corona) dood, wenden wij aan anders werken, thuiswerken, mondkappen etc. Zo lang duurt het om een kind ter wereld te brengen.

Actie 4: Diversiteit vraagt om een cultuurverandering. Dat kunnen we in 9 maanden echt wel voor elkaar krijgen. Te beginnen met onze oren spitsen naar de waarden van de ander. Misschien ook wel nieuwe gezamenlijke waarden aannemen. Waardenverhalen creëren en delen.

en mensen in ons hart opsluiten en niet in hokjes

Actie 5: Een grondhouding van liefde kiezen boven één van angst. Dat begint bij mij en bij jou. Dat kan je echt! Door je eerste negatieve instincten uit te bannen en jezelf streng toe te spreken. Zo: Nee Waheeda niet direct zo denken. De jongens die rustig op hun fiets zitten, dwars over het trottoir heen, gaan vast wel voor je opzij. Gewoon even wachten. Een oud verhaal loslaten.

Angst onstaat door ervaringen, gebeurtenissen, doorgegeven patronen en systemen. Uiteindelijk allemaal verhalen. Weet je wat nou zo mooi is? Wij mensen bepalen hoe een verhaal wordt verteld en hoe wij hetzelfde verhaal ontvangen en ïnterpreteren onder invloed van oude verhalen. De gevaarlijkste verhalen zijn de verhalen die wij aan onszelf herhaaldelijk vertellen. Zij houden vooroordelen, labels, hokjes, namen, angst en haat in stand. We weten zelf vaak niet meer hoe ze zijn ontstaan maar volgen ze op als makke schapen. Oeps! Een vooroordeel!

Verhalen zijn net kledingstukken. Gaan we oude recyclen? Nieuwe maken? Weggooien? Nieuw leven inblazen?

Actie 6: Als je echt iets wilt veranderen, daag ik je uit om alle verhaaltjes die jij aan jezelf vertelt over je “niet-westerse medemens” op te schrijven. Ja! Opschrijven. Alles! Een voorbeeld? Hoogopgeleide Hindoestanen zijn arrogant. Ze hebben vaak op een CV zoveel staan! Ik vraag me altijd af of dat allemaal waar is. Als ik naar jouw CV kijk dan vraag ik mij ook af of je dat werkelijk allemaal hebt gedaan.

Dit verhaal werd in mijn schoot geworpen door een coach. Alles wat op mijn CV stond kon niet waar zijn.

Hoeveel verhalen (overtuigingen, opvattingen, veronderstellingen) heb jij? Hoe waar zijn ze? Hoe relevant? Van deze tijd? Van jou?

Welke ga je houden en welke trek je uit als kledingstukken die niet meer passen? Doe de knop om en start er vandaag mee! Doe dit 9 weken lang. Welk patroon zie je? Wat ga je veranderen?

collectief, omgansgvormen verruimen

Actie 7: Etiketten voor omgangsvormen ( veelal westers) loslaten en openstaan voor andere omgangsvormen. Want wie dient dit anno 2021? Zoals: wanneer je iemand groet kijk je ze aan en geef je een hand.

Jij en ik hebben deze vorm afgelopen jaar heel snel losgelaten. Wanneer het over leven en dood gaat dan kunnen we ons dus heel snel aanpassen.

laten we angst en de dood niet als drijfveer gebruiken maar de liefde en het leven.

Laat een reactie achter. Laat mij ook weten of je iets met de acties gaat doen. Delen met anderen is ook fijn.

Waheeda